ท้องผูกในผู้สูงอายุ อันตรายไหม ดูแลอย่างไรดี

ภาวะท้องผูกในผู้สูงอายุ เป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อย และอาจดูเหมือนไม่ร้ายแรง แต่ความจริงแล้วอาจส่งผลกระทบอย่างมากต่อคุณภาพชีวิตหากปล่อยไว้นานโดยไม่ดูแล รักษา อย่างถูกวิธี ดังนั้น อาการท้องผูกในผู้สูงอายุคืออะไร เกิดจากอะไร อันตรายไหม และมีวิธีดูแลอย่างไรให้ลำไส้กลับมาทำงานได้ดีอีกครั้ง

ภาวะท้องผูกในผู้สูงอายุ คืออะไร

ภาวะท้องผูก หมายถึง การขับถ่ายที่ผิดปกติ เช่น ถ่ายน้อยกว่าสัปดาห์ละ 3 ครั้ง อุจจาระแข็ง ก้อนเล็ก หรือรู้สึกถ่ายไม่สุด โดยปกติแล้วในผู้สูงอายุระบบการทำงานของร่างกายจะช้าลง รวมถึงระบบทางเดินอาหาร ทำให้การเคลื่อนไหวของลำไส้ลดลง จึงมีโอกาสเกิดท้องผูกได้ง่ายขึ้นกว่าคนทั่วไป นั่นเอง

สาเหตุของภาวะท้องผูกในผู้สูงอายุ

ภาวะท้องผูกในผู้สูงวัยอาจเกิดจากหลายปัจจัยร่วมกัน เช่น

การรับประทานอาหารที่มีกากใยน้อย เช่น ข้าวขาว เนื้อสัตว์ ไข่
การดื่มน้ำน้อย ทำให้ลำไส้ดูดซึมน้ำจากอุจจาระมากขึ้นจนแข็ง
การเคลื่อนไหวร่างกายลดลง นั่งหรือนอนนาน ๆ ทำให้ลำไส้ไม่กระตุ้นตัวเอง
ผลข้างเคียงจากยา เช่น ยาแก้ปวด ยาลดความดันบางชนิด
ภาวะเครียด วิตกกังวล หรือโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน พาร์กินสัน

ท้องผูกในผู้สูงอายุ อันตรายไหม

หลายคนมองว่าท้องผูกเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่ในผู้สูงอายุ หากไม่ได้รับการดูแลอย่างถูกวิธี อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ร้ายแรงได้ เช่น

ริดสีดวงทวาร จากการเบ่งบ่อย ๆ
ทวารหนักฉีกขาด ทำให้เจ็บแสบเวลาขับถ่าย
ลำไส้อุดตัน หากอุจจาระแข็งและสะสมมาก
สูญเสียความอยากอาหาร ท้องอืด แน่นท้อง ส่งผลต่อสุขภาพโดยรวม

สัญญาณเตือนว่าผู้สูงอายุอาจมีภาวะท้องผูกเรื้อรัง

อาการท้องผูกในผู้สูงอายุ อาจเป็นเรื่องที่พบได้บ่อยจนหลายคนมองว่าเป็นอาการธรรมดา แต่อย่างไรก็ตามควรเฝ้าระวังหากมีอาการดังต่อไปนี้

ถ่ายน้อยกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์
ถ่ายยาก ต้องเบ่งนาน
อุจจาระแข็ง หรือมีเลือดปน
ปวดท้อง แน่นท้องเรื้อรัง
มีอาการคลื่นไส้ อาเจียนร่วมด้วย

หากมีอาการเหล่านี้ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและแนวทางการรักษา

วิธีดูแลและป้องกันภาวะท้องผูกในผู้สูงอายุ

การดูแลที่ดีสามารถช่วยป้องกันและลดอาการท้องผูกได้ ดังนี้

เพิ่มกากใยในอาหาร เช่น ผัก ผลไม้ ถั่ว ธัญพืชไม่ขัดสี
ดื่มน้ำให้เพียงพอ วันละ 6–8 แก้ว
เคลื่อนไหวร่างกายอย่างสม่ำเสมอ เช่น เดิน ยืดเหยียด
ขับถ่ายให้เป็นเวลา ฝึกนั่งห้องน้ำหลังตื่นนอน
หลีกเลี่ยงการกลั้นอุจจาระ
นวดหน้าท้องเบา ๆ เพื่อกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้

ภาพผู้สูงอายุแสดงสีหน้าไม่สบายท้อง ท้องผูก ขณะจับหน้าท้อง

การรักษาภาวะท้องผูกในผู้สูงอายุ ทำอย่างไร

หากปรับพฤติกรรมแล้วยังมีอาการเรื้อรัง ควรพิจารณาการรักษาเพิ่มเติม เช่น:

ใช้ยาระบายภายใต้คำแนะนำของแพทย์ ไม่ควรซื้อยากินเองเป็นประจำ
สวนอุจจาระ ในกรณีอุดตันรุนแรง
ตรวจหาสาเหตุจากโรคประจำตัว เช่น มะเร็งลำไส้ พาร์กินสัน

โดยต้องมีการปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยอย่างถูกต้องก่อน

สรุป

ภาวะท้องผูกในผู้สูงอายุไม่ใช่เรื่องเล็ก หากละเลยอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพที่รุนแรงได้ การดูแลอย่างถูกวิธีด้วยการปรับพฤติกรรมการกิน ดื่มน้ำให้เพียงพอ เคลื่อนไหวร่างกายสม่ำเสมอ และใส่ใจการขับถ่ายในทุกวัน สามารถช่วยให้ลำไส้กลับมาทำงานดี และลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อนได้ในระยะยาว

"ศูนย์เซ็นจูรี่แคร์ พร้อมดูแลด้วยจุดมุ่งหมายให้ผู้เข้ารับบริการกลับไปใช้ชีวิตให้ใกล้เคียงปกติให้ได้มากที่สุด"