ฟื้นฟูผู้ป่วย Stroke ต้องใช้เวลานานแค่ไหน?

lalidaskc
6 พ.ค.
ยาว 1 นาที

โรคหลอดเลือดสมอง หรือ Stroke เป็นหนึ่งในโรคร้ายแรงที่สามารถส่งผลกระทบต่อร่างกายและชีวิตประจำวันของผู้ป่วยได้อย่างมาก แม้ผู้ป่วยจะรอดชีวิตจากภาวะเฉียบพลัน แต่การฟื้นฟูหลังเกิด Stroke กลับเป็นอีกเส้นทางที่ต้องอาศัยเวลา ความตั้งใจ และการดูแลอย่างต่อเนื่อง หลายคนอาจสงสัยว่าการฟื้นฟูผู้ป่วย Stroke ต้องใช้เวลานานแค่ไหน? คำตอบไม่ได้มีเพียงระยะเวลาอย่างเดียว เพราะขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยที่เกี่ยวข้อง

Stroke คืออะไร?

Stroke หรือ โรคหลอดเลือดสมอง เกิดจากการที่เลือดไม่สามารถไหลเวียนไปยังสมองได้อย่างเพียงพอ ส่งผลให้เซลล์สมองขาดออกซิเจนและตายลงในเวลาอันรวดเร็ว มี 2 ประเภทหลัก ได้แก่

Stroke แบบตีบ (Ischemic Stroke) เกิดจากลิ่มเลือดอุดตัน
Stroke แบบแตก (Hemorrhagic Stroke) เกิดจากหลอดเลือดในสมองแตก

ทั้งสองประเภทนี้สามารถส่งผลให้ผู้ป่วยสูญเสียความสามารถในการเคลื่อนไหว พูด หรือคิดได้ชั่วคราวหรือถาวร ซึ่งต้องมีการฟื้นฟูหลังรักษาเฉียบพลันทันที

ทั้งนี้ ภาวะสมองขาดเลือดอาจจะเป็น “ภาวะชั่วคราว” หรือเรียกว่า Transient Ischemic stroke ; TIA ซึ่งเป็นโรคที่เกิดจากสมองสูญเสียการทำหน้าที่เพียงชั่วคราว แล้วสามารถกลับมาหายเป็นปกติได้ แต่หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการตรวจและรักษาที่ถูกต้อง ก็อาจจะส่งผลทำให้เกิดเป็นซ้ำได้ หรืออาจจะเกิดภาวะสมองขาดเลือดถาวรได้เช่นกัน

ระยะเวลาฟื้นฟูผู้ป่วย Stroke โดยทั่วไป

การฟื้นฟูหลัง Stroke สามารถแบ่งออกเป็น 3 ระยะหลัก ได้แก่

1. ระยะเฉียบพลัน (Acute Phase) – ภายใน 1-2 สัปดาห์แรก

ในช่วงนี้การฟื้นฟูจะเริ่มทันทีหลังอาการคงที่ โดยมักเริ่มจากการทำกายภาพบำบัดเบื้องต้นเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน เช่น แผลกดทับ หรือข้อติดยึด

2. ระยะฟื้นตัว (Subacute Phase) – 1-6 เดือน

เป็นช่วงเวลาทองของการฟื้นฟู เพราะสมองยังมีความสามารถในการปรับตัวและสร้างการเชื่อมต่อใหม่ (Neuroplasticity) ได้ดี การทำกายภาพบำบัด สื่อสารบำบัด และกิจกรรมบำบัดในช่วงนี้จะช่วยให้ฟื้นตัวได้มากที่สุด

3. ระยะระยะยาว (Chronic Phase) – หลัง 6 เดือนขึ้นไป

ผู้ป่วยอาจยังคงต้องทำกายภาพอย่างสม่ำเสมอเพื่อรักษาความสามารถที่ฟื้นกลับมา และป้องกันการถดถอย โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการหลงเหลือ เช่น เดินไม่ได้ หรือพูดไม่ชัด

โดยเฉลี่ยแล้ว การฟื้นฟูอาจใช้เวลาตั้งแต่ 3 เดือน ไปจนถึงหลายปี ขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของอาการ สมรรถภาพความแข็งแรงทางร่างกายของผู้ป่วย รวมไปถึงความร่วมมือในการฟื้นฟูของผู้ป่วยและครอบครัวเอง

ปัจจัยที่มีผลต่อระยะเวลาการฟื้นฟูผู้ป่วย Stroke

ความรุนแรงของโรค : ผู้ป่วยที่อาการรุนแรงมากหรือเนื้อสมองตายค่อนข้างเยอะ จะใช้ระยะเวลาในการฟื้นตัวค่อนข้างนาน
ช่วงเวลาเริ่มฟื้นฟู : ยิ่งเริ่มฟื้นฟูเร็วเท่าไหร่ ยิ่งมีโอกาสฟื้นตัวมาก
อายุของผู้ป่วย : ผู้สูงอายุอาจฟื้นตัวช้ากว่าเนื่องจากระบบร่างกายเสื่อมถอย
โรคประจำตัวอื่น ๆ : เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง อาจเป็นอุปสรรคในการฟื้นตัว
กำลังใจและครอบครัว : ครอบครัวที่เข้าใจและสนับสนุนจะช่วยให้ผู้ป่วยมีพลังใจในการฟื้นตัวได้มากขึ้น

การฟื้นฟูผู้ป่วย Stroke ทำได้อย่างไร

การฟื้นฟูจะใช้วิธีหลากหลายร่วมกัน เช่น

กายภาพบำบัด (Physical Therapy) : ฟื้นฟูการเคลื่อนไหว ,กล้ามเนื้อ ,การทรงตัว, และท่าทางการเดิน
กิจกรรมบำบัด (Occupational Therapy) : ฝึกทักษะชีวิตประจำวัน เช่น การแต่งตัว กินอาหาร
การพูดและภาษา (Speech Therapy) : ฝึกพูด กลืน และสื่อสาร
การใช้เทคโนโลยีช่วยฟื้นฟู เช่น หุ่นยนต์ช่วยเดิน, เครื่องกระตุ้นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่สมอง (TMS), เครื่องกระตุ้นไฟฟ้ากล้ามเนื้อ (EMS), ระบบวิเคราะห์การเคลื่อนไหว
การฟื้นฟูทางจิตใจ : ดูแลภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล ที่มักเกิดขึ้นหลัง Stroke

ภาพผู้ป่วยกำลังทำกายภาพบำบัดร่วมกับนักบำบัด เพื่อฟื้นฟูหลังเกิดโรคหลอดเลือดสมอง

เคล็ดลับช่วยให้ผู้ป่วย Stroke ฟื้นตัวเร็วขึ้น

เริ่มทำกายภาพโดยเร็วหลังอาการคงที่
ทำอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่องทุกวัน
กำลังใจจากครอบครัวเป็นพลังสำคัญ
ปรับพื้นที่ สิ่งแวดล้อมให้เหมาะสมกับการฟื้นฟู เช่น ติดราวจับ พื้นกันลื่น
เข้ารับคำแนะนำจากทีมแพทย์ สหวิชาชีพเฉพาะทาง

สรุป ฟื้นฟูผู้ป่วย Stroke ใช้เวลานานแค่ไหน

ไม่มีคำตอบตายตัวสำหรับระยะเวลาการฟื้นฟูผู้ป่วย Stroke เพราะขึ้นอยู่กับอาการเริ่มต้น ความพร้อมในการฟื้นฟู และกำลังใจที่มีให้ผู้ป่วย แต่หากเริ่มต้นได้เร็ว และมีแนวทางการฟื้นฟูที่เหมาะสม ผู้ป่วยมีโอกาสกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้ใกล้เคียงเดิมมากที่สุด

"ศูนย์เซ็นจูรี่แคร์ พร้อมดูแลด้วยจุดมุ่งหมายให้ผู้เข้ารับบริการกลับไปใช้ชีวิตให้ใกล้เคียงปกติให้ได้มากที่สุด"